ИСТОРИЈА НА КРУШЕВО ДЕЛ 3: Култура, литература, вековна традиција
Продолжение на ИСТОРИЈА НА КРУШЕВО ДЕЛ 2: Економскиот развој на Крушево
Култура
Во однос на културата во Крушево, важно е да се споменат неколку важни настани:
– 1769 година кога Власите од Москополе на чело со поп Томо ги донеле нивните икони и книги и ја основале црквата св. Никола, првично изградена во периодот помеѓу 1770 и 1780 година, а првите служби биле на грчки јазик. Со доаѓањето на Мијаците, кои биле најпознати ѕидари, почнале да се градат камени и цврсти згради, па така црквата св. Никола била обновена во 1831 година.
– Во 1837 година црквата св. Никола била зографисана и бил завршен убавиот иконостас од даборез во ореово дрво кој бил изработен од познатиот резбар Петре Гарката и неговиот син кои биле Мијаци, а една година претходно, во 1836 година бил изграден манастирот св. Спас, во близина на Крушево.
– Истата година 1837 во Крушево имало седум свештеници. Некои од нив биле и учители кои одржувале настава во црквата и учеле на псалтир и наусница. Подоцна наставата ќе се одржува во приватни куќи се до изградбата на училиштата.
– Во 1860 година во Крушево веќе имало класно училиште со машки и женски ученици, каде доаѓале и ученици од Битола и Прилеп. Основното училиште и прогимназијата во тој период се издржувал од приходите родителите на учениците и од подароците на богатите трговци и занаетчии.
Интересен е да се спомене фактот дека речиси сите дојдени Власи во Крушево знаеле да зборуваат повеќе јазици, што им помогнало во понатамошно културно издигнување. Самиот факт што многу крушевчани во првата половина на деветнаести век биле титулирани со “почетни”, “почтенородни”, “благородни”, “кир”, “чорбаџии”, и “стопани” ја покажува не само нивната стопанска, туку и нивната културна вредност. Во Крушево имало лица кои се интересирале и претплатувале на новоиздадени книги. Тогаш малку книги биле издавани и малку лица се интересирале за новоиздадените книги, но од Крушево честопати и ало претплатници.
Ние уживавме во нашето заедничко патешествие низ историјата на Крушево. Ајде, заедно да продолжиме!!!
